Φ.Κουβέλης : "Ο σοσιαλισμός παραμένει επίκαιρος" (Μέρος Α')

28.5.09

Αποκλειστική συνέντευξη στην Παραπολιτική εφ ' όλης της ύλης

Θα σας ξεκινήσω από τα πρόσφατα γεγονότα που έλαβαν χώρα στο κέντρο της Αθήνας κ. Κουβέλη μετά την πιθανολογούμενη ενέργεια του αστυνομικού να σκίσει το Κοράνι . Κατά τη γνώμη σας θα πρέπει να δημιουργηθεί τέμενος και ειδικό νεκροταφείο για τους πιστούς του Ισλάμ που κατοικούν στην Αθήνα ;

Αναμφισβήτητα ναι . Πιστεύω ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί τόσο το τέμενος για την άσκηση των λατρευτικών καθηκόντων όσο κι ένα κοιμητήριο . Αποτελεί ένδειξη σεβασμού προς τις θρησκευτικές πεποιθήσεις μιας μεγάλης ομάδας ξένων πολιτών που βρίσκονται ως μετανάστες στη χώρα μας . Θεωρώ αβάσιμες τις όποιες δικαιολογίες για την μη δημιουργία τεμένους και κοιμητηρίου μέχρι σήμερα . Πιστεύω , όπως και πολύς κόσμος , ότι το τέμενος δεν έχει υπάρξει ακόμα εξαιτίας κάποιων αντιδράσεων θρησκόληπτων αλλά και μισαλλόδοξων συμπολιτών μας που δημιουργούν εμπόδια .

Η μη δημιουργία τεμένους ίσως και να δείχνει τη γενικότερη αδράνεια κι απερισκεψία της Πολιτείας . Σκεφθείτε απλά ότι σήμερα υπάρχουν δεκάδες διάσπαρτοι «παράνομοι» κι υπόγειοι χώροι λατρείας στους οποίους προσέρχονται οι μουσουλμάνοι σ ε ολόκληρη την Αθήνα . Αυτό δεν τους απομονώνει κοινωνικά ; Θυμίζει λίγο τις κατακόμβες των πρώτων Χριστιανών στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία…

Δεν έχετε κι άδικο . Πόσο μάλλον στα πλαίσια μιας ανθρωποκεντρικής μεταναστατευτικής πολιτικής όπου είναι αναγκαίο να αντιμετωπίζονται οι ξένοι πολίτες που βρίσκονται στην Ελλάδα με όλα τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά τους για να μπορούν με ευχέρεια να ενσωματώνονται στην ελληνική κοινωνική πραγματικότητα . Οι αποκλεισμοί των ξένων πολιτών από...

...μια σειρά διαδικασιών οδηγεί σε ένα ιδιότυπο περιθώριο . Δυστυχώς , στο περιθώριο αυτό μπορούν να δημιουργηθούν εύκολα αντιδράσεις που αρκετές φορές αγγίζουν ή και ξεπερνούν τα όρια της παραβατικότητας…

Υπάρχει και το πρόβλημα με την ελληνική υπηκοότητα την οποία η Πολιτεία δεν παρέχει σε μετανάστες 2ης και 3ης γενιάς των οποίων η μητρική γλώσσα είναι πλέον η ελληνική κι έχουν λάβει την Ελληνική Παιδεία . Επισκεφθήκαμε πριν λίγες μέρες την «Κιβωτό του Κόσμου» στον Κολωνό όπου διαμένουν παιδιά από περίπου 13 εθνότητες . Γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Ελλάδα , μορφώθηκαν στην Ελλάδα , θέλουν να ψηφίσουν , θέλουν να πάνε Στρατό… Αλλά δεν μπορούν !

Έχω αναδείξει αυτό το θέμα επανειλημμένως εντός και εκτός Βουλής . Είναι αδιανόητο ένα παιδί να γεννιέται στην Ελλάδα , να μην έχει κανέναν δεσμό με τη χώρα προέλευσης των γονιών του και αυτός ο τόπος , η Ελλάδα , να του αρνείται την εγγραφή στο δημοτολόγιο . Η δική μας πρόταση είναι το παιδί που γεννιέται να γράφεται στο δημοτολόγιο της περιοχής όπου κατοικούν οι γονείς και βεβαίως το δικαίωμα στην ιθαγένεια να μπορέσει να το διεκδικήσει με την ενηλικίωση του . Το επισημαίνω αυτό για να μην θεωρείται δεδομένο ότι ο ξένος πολίτης που θα εγγραφεί στα δημοτολόγια είναι και «δεσμευμένος» να διεκδικήσει την ιθαγένεια . Η απόκτηση της ιθαγένειας θα πρέπει να είναι δικαίωμα κι όχι υποχρέωση .

Γνωρίζετε όμως ότι υπάρχουν διάφορες φωνές εναντίον των προτάσεων . Υπάρχει ας πούμε η μεταναστευτική πολιτική που προτείνει ο ΛΑ.Ο.Σ σύμφωνα με την οποία θα πρέπει η Ελλάδα να διατηρήσει στο έδαφος της μόνο όσους μετανάστες «χρειάζεται» . Δεν θυμίζει λίγο «δουλεμπόριο» αυτή η αντίληψη ;

Ζούμε σε μια δύσκολη οικονομικά και κοινωνικά περίοδο στην παγκόσμια κοινότητα και ιδιαίτερα στην Ευρώπη όπου σημειώνεται η μετακίνηση μεγάλων πληθυσμιακών όγκων από τις τρίτες χώρες και την Αφρική . Οι μετακινήσεις αυτές οφείλονται στην αδυσώπητη οικονομική και πολιτική ανισότητα που χαρακτηρίζει τις χώρες αυτές και διώχνει τους ανθρώπους αυτούς από τις περιοχές που γεννήθηκαν και κατοικούσαν με απώτερο στόχο την διεκδίκηση του δικαιώματος στη ζωή . Επομένως , η μεταναστευτική πολιτική θα πρέπει να είναι παρούσα . Η Ευρώπη δεν μπορεί να είναι «κάστρο» κι εκείνο που χρειάζεται είναι η αναγνώριση δικαιωμάτων και – βεβαίως – υποχρεώσεων στους ανθρώπους που αναζητούν ζωή . Στην Ελλάδα έχουμε πάρα πολλούς μετανάστες που δεν είναι καταγεγραμμένοι . Δεν έχουν δηλαδή τα απαραίτητα νομιμοποιητικά έγγραφα . Ποιο είναι το αποτέλεσμα ; Να ζουν αυτοί οι άνθρωποι στο οικονομικό και κοινωνικό περιθώριο χωρίς να μπορούν να ενσωματωθούν στην ελληνική κοινωνική πραγματικότητα . Με ό,τι αυτό συνεπάγεται…

Και συνεπάγεται αρκετά πράγματα…

Συνεπάγεται αρκετά και εξαιρετικά δύσκολα πράγματα για την κοινωνική συνοχή . Χρειάζεται λοιπόν μια απλόχερη – διαλέγω συνειδητά την διατύπωση – μεταναστευτική πολιτική που θα νομιμοποιήσει τους ξένους που βρίσκονται στην Ελλάδα , θα τους καταγράψει , θα τους ανακοινώσει δικαιώματα και – ταυτόχρονα – υποχρεώσεις .

Υπάρχει κι ένα ζήτημα με τα πολιτικά δικαίωμα των ανθρώπων αυτών…

Είναι αδιανόητο , είναι έξω από κάθε λογική , μετανάστες που ζουν εδώ επί σειρά πολλών ετών με νόμιμα στοιχεία και διαθέτουν όλα τα απαραίτητα έγγραφα να μην διαθέτουν πολιτικά δικαιώματα , τουλάχιστον στο επίπεδο της τοπικής αυτοδιοίκησης !
Είναι λίγο παράξενο και νομικά αυτό καθώς το Σύνταγμα προβλέπει ότι στις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης συμμετέχουν οι δημότες μιας περιοχής , ανεξάρτητα με το αν είναι Έλληνες πολίτες . Υπάρχουν αρκετοί πολίτες της Ε.Ε που συμμετέχουν στις εκλογές αυτές…
Υπάρχουν αρκετοί και μάλιστα δεν χρειάζεται να προσκομίσουν κάποιο άλλο δικαιολογητικό . Θα πρέπει λοιπόν να αναγνωρισθεί το δικαίωμα του «εκλέγειν κι εκλέγεσθαι» στους μετανάστες εκείνους που θα προσκομίσουν έγγραφα που θα δικαιολογήσουν την μακρόχρονη παραμονή τους σε μια περιοχή .

Δεν θα αλλοιωθεί όμως η σύσταση του εκλογικού σώματος σε αρκετά μεγάλο βαθμό ; Είναι αρκετοί οι μετανάστες που πληρούν τα κριτήρια που αναφέρατε…

Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να συνυπολογίζεται η παράμετρος αυτή . Το εκλογικό σώμα διαμορφώνεται με βάση τον αριθμό των πολιτών που διαβιούν σε ένα συγκεκριμένο τόπο και θα πρέπει να εκφράζονται για την διαβίωση τους . Η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεί εξάλλου τον ανεξάρτητο χώρο έκφρασης των δημοτών . Στο πλαίσιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ζουν πολλοί ξένοι πολίτες και για μεγάλο χρονικό διάστημα . Το εκλογικό σώμα συγκροτείται από πολίτες που διαμένουν σε συγκεκριμένη επικράτεια για μεγάλο χρονικό διάστημα , όποιοι κι αν είναι αυτοί .

Ας πάμε τώρα στην πολιτική επικαιρότητα . Παρατηρούμε τις τελευταίες μέρες ότι όλες οι πολιτικές συζητήσεις αναλώνονται γύρω από τα παπαγαλάκια της Ν.Δ , από διλήμματα του τύπου «Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα» κτλ . Δίνεται η εντύπωση στους πολίτες ότι όλα τα υπόλοιπα προβλήματα έχουν λυθεί και ασχολούμαστε τώρα με φιλοσοφικές συζητήσεις . Δεν είναι λίγο προκλητικό όλο αυτό για τις ανάγκες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει καθημερινά ο πολίτης ;

Είναι τουλάχιστον αποπροσανατολιστικό .

Έχουμε ξεχάσει τον Εφραίμ , τον Παυλίδη και τα υπόλοιπα σκάνδαλα… Ασχολούμαστε με παπαγαλάκια και «βαρβάρους»…

Η δημοκρατική αντιπαράθεση είναι αναγκαίο στοιχείο της δημοκρατικής λειτουργίας ενός τόπου . Θα πρέπει όμως να γίνεται στην ουσία των προβλημάτων που προσδιορίζουν την κοινωνική κι οικονομική πραγματικότητα . Μιας και βρισκόμαστε λίγες μέρες πριν από τις Ευρωεκλογές , είναι – δυστυχώς – σχεδόν βέβαιο ότι σε μεγάλο βαθμό οι Έλληνες πολίτες δεν θα σταθμίσουν την ψήφο τους αναφορικά με το τι διεκδικεί και το τι θα πρέπει να διεκδικεί η Ελλάδα σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση . Μην ξεχνάμε ότι η ευρωπαϊκή πραγματικότητα καθορίζει σε σημαντικό βαθμό την εξέλιξη πολλών οικονομικών και κοινωνικών ζητημάτων αυτού του τόπου . Επομένως , όλα τα άλλα που προσδιορίζουν ιδιαίτερα την αντιπαράθεση της Νέας Δημοκρατίας με το ΠΑΣΟΚ ( κι αντιστρόφως ) υπηρετούν μόνο μια επικοινωνιακή πολιτική και όχι την ουσιαστική ενημέρωση του Έλληνα πολίτη για τα μεγάλα ζητήματα που προσδιορίζουν την εξαιρετικά δυσχερή σημερινή οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα .

Συζητήθηκε αρκετά πάντως το δίλημμα «Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα» . Φάνηκε κάπως ακραίο γιατί πρέπει να βλέπουμε κιόλας ποιος το θέτει . Είναι μια φράση ιστορική που έχει ειπωθεί σε συγκεκριμένες περιόδους και για πολύ συγκεκριμένες καταστάσεις . Δεν είναι αρκετά «ρηχή» και καθαρά επικοινωνιακή η παράθεση αυτού του διλήμματος ;

Έχει έντονα επικοινωνιακά στοιχεία αυτή η φράση η οποία αρχικά διατυπώθηκε από την Ρόζα Λούξεμπουργκ και στη συνέχεια από τον Κορνήλιο Καστοριάδη . Αν μιλήσουμε για βαρβαρότητα , θα μιλήσουμε για την βαρβαρότητα με τα σημερινά της χαρακτηριστικά .

Θα ήταν άδικο πάντως να αποδίδουμε την «βαρβαρότητα» μόνο στα πεπραγμένα της διακυβέρνησης της Ν.Δ . Δεν θεωρώ ότι μέχρι το 2004 επικρατούσε στην Ελλάδα ο «σοσιαλισμός» και ξαφνικά μεταπηδήσαμε στην «βαρβαρότητα»…

Βεβαίως . Δεν αναφερόμαστε σε «παρόντα» σοσιαλισμό . Πρέπει να μιλάμε όταν αναφερόμαστε στη «βαρβαρότητα» για την περιθωριοποίηση μεγάλων κοινωνικών στρωμάτων , να αναφερόμαστε στο 25% του ελληνικού λαού που ζει στα όρια της φτώχειας , στους υψηλούς δείκτες ανεργίας , στις τεράστιες κοινωνικές ανισότητες , στα μεγάλα προβλήματα της νέας γενιάς . Η «βαρβαρότητα» συγκροτείται από τέτοια στοιχεία . Ο σοσιαλισμός είναι όραμα και διεκδίκηση αλλά μια διεκδίκηση που απαιτεί μεγάλη προσπάθεια κι αγώνα και κυρίως απαιτεί τον ανασχηματισμό των πολιτικών συσχετισμών.

Ο σοσιαλισμός παραμένει επίκαιρος με την μορφή που γνωρίσαμε σε προηγούμενες δεκαετίες ; Σας ρωτώ γιατί τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη ο σοσιαλισμός πήρε την μορφή που στην Ελλάδα ονομάστηκε «εκσυγχρονισμός»…

Ο σοσιαλισμός θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από Δημοκρατία κι Ελευθερία . Δεν μπορεί να έχει σχέση με τον «σοσιαλισμό» όπως καταγράφηκε στο χώρο του λεγόμενου «υπαρκτού σοσιαλισμού» . Ο σοσιαλισμός – αναμφισβήτητα – για την δίκαιη κατανομή του παραγόμενου οικονομικού αποτελέσματος , για την ισονομία , για την ουσιαστική αναγνώριση των κοινωνικών κι ατομικών δικαιωμάτων παραμένει πάντα ζητούμενο και διεκδίκηση με εργαλεία της σημερινής εποχής κι όχι με εργαλεία του παρελθόντος . Παραμένει επίκαιρός αξιολογώντας φυσικά τις εμπειρίες που προέκυψαν μέσα από την πορεία των ετών .

Παρατηρούμε – μέχρι στιγμής – μια μεγάλη διάθεση του εκλογικού σώματος να μην ασκήσει τα εκλογικά του δικαιώματα στις κάλπες της 7ης Ιουνίου . Παρατηρούμε ότι τα περισσότερα ΜΜΕ «προωθούν» τη λύση της αποχής σαν ένα τρόπο ιδιότυπης πολιτικής διαμαρτυρίας . Υπάρχει πάντα και το παράδειγμα των ΗΠΑ όπου η αποχή στην εποχή του Μπους άγγιξε το 65-75% αλλά κανείς δεν στεναχωρήθηκε ! Μια κυβέρνηση ενδιαφέρεται κυρίως για την εκλογή της , ανεξάρτητα με τον αριθμό των πολιτών που προσέρχονται τις κάλπες .Η αποχή ευνοεί πάντα τη συντηρητική παράταξη ενώ παράλληλα δεν αποτελεί πολιτική επιλογή όπως το «λευκό» . Αυτός που δεν ψηφίζει συνειδητά , έχει το δικαίωμα στη διαμαρτυρία ;

Η αυξημένη αποχή είναι ένα αρνητικό στοιχείο της Πολιτικής και γενικότερα της κοινωνίας . Οι εκλογές αποτελούν ένα στοιχείο συλλογικότητας . Όταν απουσιάζει η συλλογικότητα και απομακρύνεται ο πολίτης από τη συλλογική δράση , δημιουργούνται κενά τα οποία σπεύδουν να τα καταλάβουν ποικιλώνυμα οικονομικά κέντρα τα οποία ασκούν πολιτική για την εξυπηρέτηση των δικών τους συμφερόντων και προφανώς όχι για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των πολλών . Επομένως , η αποχή – για μένα – είναι μια πράξη που δεν υπηρετεί τη δημοκρατική διεκδίκηση όσο κι αναζήτηση της χρήσιμης Πολιτικής . Χρήσιμη είναι η Πολιτική που ασκείται για τους πολλούς . Όταν μάλιστα το μεγάλο ζήτημα που τίθεται είναι ο κοινωνικός έλεγχος της ασκούμενης Πολιτικής , ο έλεγχος αυτός απουσιάζει δραματικά όταν στην κορυφαία λειτουργία των εκλογών , σημειώνεται η αποχή πολλών πολιτών από την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος .

Σίγουρα η αποχή είναι μια παράμετρος που επηρεάζει την ποιότητα της Δημοκρατίας μας . Μια άλλη σημαντική παράμετρος είναι η λειτουργία των κομματικών μηχανισμών και του κομματικού κράτους που κάθε τόσο αλλάζει χρώμα αλλά όχι συνήθειες . Είναι πραγματικά θλιβερό κι εξοργιστικό να βλέπουμε ανθρώπους να κατέρχονται στους εκλογικούς στίβους και να εισέρχονται στο Κοινοβούλιο με μόνο εφόδιο την σταδιοδρομία τους μέσα από τις νεολαίες και τις φοιτητικές παρατάξεις των κομμάτων καθώς και από τα επόμενα συνδικαλιστικά όργανα της κομματικής «ιεραρχίας» . Είναι «επάγγελμα» πλέον η Πολιτική ;

Η Πολιτική θα πρέπει να είναι μια εξαιρετικά βαθειά δημοκρατική διαδικασία η οποία απαιτεί για όλους όσους εμπλέκονται με αυτήν την αφοσίωση τους . Η αφοσίωση αυτή όμως δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να παίρνει τη μορφή του επαγγελματισμού . Θα συμφωνήσω απόλυτα μαζί σας και στο πρώτο σκέλος του ερωτήματος . Η στελέχωση της Πολιτικής θα πρέπει να γίνεται με αξιοκρατικά κριτήρια κι όχι με στοιχεία που εξασφαλίζονται από κομματικούς μηχανισμούς και διαδικασίες «κεκλεισμένων θυρών». Σπεύδω όμως να πω ότι είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι στο ζήτημα αυτό και την ευθύνη δεν την φέρουμε μόνο οι πολιτικοί αλλά και οι ίδιοι οι πολίτες . Η επιλογή των σωστών πολιτικών είναι μια πάρα πολύ σοβαρή υπόθεση . Θα πρέπει όλοι να σκεφτόμαστε όλοι με ποια κριτήρια , ποιες προϋποθέσεις και ποιους όρους θα πρέπει να εκπροσωπείται ο ελληνικός λαός στο πιο ισχυρό όργανο της λαϊκής κυριαρχίας που είναι η Βουλή των Ελλήνων .

Απορούν πολλοί πολίτες με την είσοδο στην Πολιτική ανθρώπων που δεν έχουν εργαστεί ποτέ στην ζωή τους…

Που δεν γνωρίζουν το μεροκάματο .

Οι σημερινοί αρχηγοί των δυο μεγάλων πολιτικών κομμάτων βρίσκονται από τα 30 τους χρόνια στην Βουλή…

Θα επαναλάβω αυτό που σας είπα και πριν . Οι πολιτικοί επιλέγονται κι εκλέγονται από τους πολίτες . Αντιλαμβάνομαι πάντως ότι πολλές φορές δημιουργούνται διλημματικές καταστάσεις για τον πολίτη με αποτέλεσμα η γνώμη του να χειραγωγείται και να ετεροκαθορίζεται από τέτοιες καταστάσεις . Εξακολουθεί να διαθέτει όμως το δικαίωμα της επιλογής . Πρέπει να έχει το δικό του κριτήριο το οποίο θα πρέπει να συνυπολογίζει πάρα πολλά στοιχεία διότι η διαδικασία της εκλογής κι ανάδειξης κάποιου ή κάποιων εκ των βουλευτών δεν είναι μια τυχαία διαδικασία . Έχει σχέση με την προώθηση μιας πολιτικής – ως συλλογικής – δράσης με στόχο την αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτού του τόπου . Γι’ αυτόν τον λόγο αναζητώ τη συνευθύνη όλων μας για τον τρόπο στελέχωσης της Πολιτικής.

Μια από τις πιο άσχημες εκφάνσεις του κομματικού κράτους είναι η τάση των κομμάτων να απολογούνται για τα κακώς κείμενα των επιλογών τους μόνο στο κομματικό τους ακροατήριο . Ήταν αρκετά προκλητική η στάση ορισμένων στελεχών της Ν.Δ που επέλεξαν να ζητήσουν «συγνώμη» για τα σκάνδαλα όπως της Μονής Βατοπαιδίου από τους ψηφοφόρους τους κι όχι από το σύνολο του ελληνικού λαού . Λες και οι υπόλοιπο πολίτες είμαστε υποχρεωμένοι να τα ανεχθούμε…

Ένας βουλευτής δεν είναι και δεν θα πρέπει να είναι απλά ο εκπρόσωπος των εκλογέων του. Είναι αντιπρόσωπος του ελληνικού λαού ανεξάρτητα από ποιους εκλέχθηκε και με το συνδυασμό ποιου κόμματος . Πρόκειται για μια παθολογία του πολιτικού συστήματος όταν ο κομματισμός δεν επιτρέπει την ανάδειξη των πραγματικών στοιχείων της Πολιτικής . Βεβαίως τα κόμματα έχουν το πολιτικό τους πλαίσιο , τις ιδεολογικές τους αναφορές – όσα κόμματα τις έχουν – οι οποίες μπορούν να προσδιορίσουν την εκλογή των βουλευτών που δρουν στα κόμματα αλλά σε κάθε περίπτωση υπάρχουν τα πολλά κοινά στοιχεία που αφορούν όλους τους πολίτες κι όχι μόνο τους εκλογείς .

Ακολουθεί το Β' Μέρος όπου ο Φ.Κουβέλης μιλάει για τα γεγονότα του Δεκεμβρίου , τις Ευρωεκλογές και τα εσωκομματικά προβλήματα του ΣΥΡΙΖΑ

Κοινοποιήστε το στο Facebook